مقدمه: خستگی ذهنی یکی از علل اصلی حوادث جاده ای است. بیش از 30 درصد حوادث به علت خواب آلودگی و خستگی راننده اتفاق می افتد، لذا شناسایی ابزارها و روش هایی به منظور تشخیص زودهنگام خستگی و خواب آلودگی از اهمیت بسیاری در پیشگیری از حوادث برخوردار است. در این میان استفاده از روش های بیولوژیکی مانندEEG  می تواند از معتبرترین روش ها باشد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر به روش توصیفی - تحلیلی در روی 19 نفر از رانندگان سواری مرد انجام گردید. به منظور القای بیشتر خستگی از رانندگان خواسته شد که حداقل 18 ساعت قبل از آزمایش نخوابند و 12 ساعت پیش از آن از خوردن نوشیدنی های کافیین دار و مواد محرک خودداری نمایند. وضعیت خواب رانندگان از طریق فرم یادداشت خواب از یک هفته قبل کنترل می شد. رانندگان می بایست یک جاده 110 کیلومتری را با سرعت 90 کیلومتر در ساعت با حفظ مسیر حرکت طی کنند. میزان خستگی ذهنی در هر 10 دقیقه با مقیاس خواب آلودگی کرولینسکا ثبت می شد. همچنین ارزشیابی ویدیویی از چهره راننده از لحاظ خستگی در هر 10 دقیقه توسط دو نفر از پژوهشگران آموزش دیده انجام می شد. در طول رانندگی روی شبیه ساز، امواج مغزی با 16 کانال ثبت می شد. پس از فیلترکردن و حذف سیگنال های مزاحم، توان نسبی و مطلق آلفا در کانال های مختلف محاسبه گردید. سپس از آمار توصیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون تی زوجی برای آزمون همبستگی و مقایسه میانگین ها در 10 دقیقه ابتدایی و انتهایی رانندگی استفاده شد.یافته ها: این مطالعه نشان داد که بین میزان خودارزیابی خستگی در 10 دقیقه ابتدایی و انتهایی مسیر اختلاف معنادار وجود داشت (P<0.001). این امر در مورد ارزشیابی ویدیویی نیز صدق می کرد. میانگین توان مطلق آلفا در 10 دقیقه انتهایی نسبت به 10 دقیقه ابتدایی مسیر افزایش معنادار داشت (P<0.001)، در حالی که توان نسبی آلفا در 10 دقیقه انتهایی نسبت به 10 دقیقه ابتدایی مسیر تفاوتی نداشت.نتیجه گیری: خستگی ذهنی راننده یکی از مشکلات بسیار مهم رانندگان از دیدگاه ایمنی جاده به حساب می آید. این مطالعه حاکی است که امواج مغزی و بویژه توان مطلق آلفا می تواند شاخص خوبی برای پیش بینی زودهنگام خستگی ذهنی راننده باشد.

مقدمه: اختلالات خواب در بین جمعیت شاغل بسیار رایج بوده و یکی از مشکلات مهم سلامت می باشد. اختلالات خواب تاثیر منفی بر عملکرد شغلی دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط کیفیت خواب و خواب آلودگی با غیبت از کار انجام شده است.روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی و بر روی 400 نفر از کارکنان شاغل در یک شرکت گاز به روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. در این مطالعه پرسشنامه های کیفیت خواب پیتزبورگ و خواب آلودگی کارولینسکا ((KSS)) به عنوان ابزار پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آزمون Mann-Whitney U و شاخص ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد.یافته ها: 43.2% از افراد مورد مطالعه دارای کیفیت خواب مطلوب و 56.8% دارای کیفیت خواب نامطلوب بودند. آزمون های آماری مشخص ساخت که بین میانگین تعداد روزهای غیبت از کار در افراد با کیفیت خواب مطلوب و نامطلوب، اختلاف معنی داری وجود دارد (P=0.0001). شاخص ضریب همبستگی اسپیرمن (r=0.777) نشان داد که ارتباط نمره خواب آلودگی با تعداد روزهای غیبت از کار از نظر آماری معنادار است (P=0.0001).نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ارتباط مستقیم و قوی بین کیفیت خواب و خواب آلودگی و غیبت از کار در افراد مورد مطالعه وجود دارد و با کاهش کیفیت خواب و افزایش میزان خواب آلودگی افراد، تعداد روزهای غیبت از کار آن ها نیز افزایش می یابد.

سابقه و هدف خستگی ذهنی معمولا در پی فعالیت های طولانی مدت شناختی مشاهده می شود. خستگی ذهنی می تواند اثرات مهمی بر زندگی روزمره افراد سالم داشته باشد. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف برآورد خستگی ذهنی و تاثیر آن بر عملکرد کارمندان انجام شد. مواد و روش ها مطالعه توصیفی-تحلیلی حاضر در مورد 10 کارمند (6/19± 36 سال) انجام شد. به منظور بررسی عملکرد از شرکت کنندگان خواسته شد که متنی با غلط های املایی را مطالعه کنند و آن ها را تصحیح نمایند. این آزمایش در پنج مرحله 15 دقیقه ای انجام شد و EEG (Electroencephalography) در تمامی مراحل ثبت گردید. در هر مرحله مقیاس خواب آلودگی کارولینسکا ((KSS): Karolinska Sleepiness Scale) توسط افراد تکمیل شد و داده ها توسط آزمون آنالیز واریانس اندازه گیری مکرر و ضریب همبستگی Pearson مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها نتایج نشان دادند که امواج مغزی در طول آزمایش کاهش یافته اند که این امر نشان دهنده افزایش خستگی ذهنی می باشد. در پژوهش حاضر امواج EEG ثبت شده در 15 دقیقه اول و انتهایی به ترتیب معادل 59/98± 213/14 و 68/21± 68/77 به دست آمد. شرکت کنندگان در این مطالعه خستگی خود را توسط (KSS) گزارش نمودند که بر مبنای نتایج، عملکرد آن ها از 3/53± 27/4 به 5/19± 17/5 کاهش داشت. نتیجه گیری در این پژوهش نشان داده شد که با استفاده از EEG می توان به بررسی خستگی ذهنی در مدت زمان های مختلف پرداخت. همان گونه که مشاهده گردید، خستگی ذهنی در فعالیت های شناختی طولانی مدت می تواند باعث کاهش دقت، تمرکز و هوشیاری کارمندان شود. در پژوهش حاضر افزایش خستگی ذهنی منجر به کاهش عملکرد و کیفیت فعالیت افراد گردید.

خواب آلودگی رانندگان یکی از علل مهم تصادفات شدید می باشد و بر اساس آمار، خواب آلودگی علت 30% تا 37% سوانح جاده ای منجر به فوت در ایران است. در این مطالعه از اطلاعات خودرو و جاده مبتنی بر فرمان و موقعیت عرضی خودرو جهت تشخیص خواب آلودگی راننده ها استفاده شده است. آزمایشات بر روی راننده های سواری در شبیه ساز رانندگی انجام شد. شرکت کنندگان از بین راننده های مرد 21 تا 28 ساله و با میزان تمایل به خواب بالا (10 ³ شاخص خواب آلودگی اپ ورث) انتخاب شدند. سناریو شامل رانندگی بر روی جاده یکنواخت مجازی در دو حالت هوشیار و خواب آلوده بود. از معیار خواب آلودگی کرولینسکا و ارزیابی تصاویر ویدیویی راننده ها توسط ناظرین آزمایش جهت صحه گذاری بر نتایج آزمایشات استفاده شد. نتایج نشان دادند که منحنی فاز غربیلک فرمان (شاخص بیضی)، انحراف معیار زاویه فرمان، انحراف معیار موقعیت عرضی و میانگین موقعیت عرضی خودرو با خواب آلودگی راننده ها رابطه مستقیم دارند. انتخاب آستانه خواب آلودگی برای هر یک از شاخصه ها بر مبنای کمینه کردن اعلام هشدار برای خطاهای مثبت انجام گرفت. دقت تشخیص خواب آلودگی برای شاخص بیضی 77%، انحراف معیار زاویه فرمان 76%، انحراف معیار موقعیت عرضی 67% و برای میانگین موقعیت عرضی 65% بدست آمد.

زمینه و هدف: بی خوابی و کاهش کیفیت خواب باعث نقص در کارکرد روزانه و افت عملکرد کلی فرد می گردد. با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا به سنجش کیفیت خواب در دانشجویان پزشکی بپردازیم.روش بررسی: پرسشنامه های تهیه شده شامل اطلاعات دموگرافیک، مقیاس خواب آلودگی ایپورت و پرسشنامه سنجش کیفیت خواب پیتزبورگ به روش سرشماری در بین تمامی دانشجویان دانشکده پزشکی زنجان توزیع و پس از تکمیل جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS انجام شد.یافته ها: در مجموع 133 نفر (%59.4) کیفیت خواب مطلوب و 91 نفر (%40.6) کیفیت خواب نامطلوب داشتند. شیوع کیفیت خواب نامطلوب در مقطع علوم پایه (%24.6)، فیزیوپاتولوژی (%42.9)، کارآموزی (%41.7) و کارورزی (%53.5) بود (p=0.008). شیوع کیفیت خواب نامطلوب در افراد ساکن در خوابگاه %37.6، منزل دانشجویی %44.6، زندگی با والدین %20.8 و منزل شخص متاهلی %61.5 بود %35.8 .(p=0.024) از افراد مجرد و %64.9 از افراد متاهل کیفیت خواب نامطلوب داشتند %57.9 .(p=0.001) از افراد با وضعیت اقتصادی پایین کیفیت خواب نامطلوب داشتند. این میزان برای وضعیت اقتصادی متوسط %46.9 و برای وضعیت اقتصادی بالا %33.9 بود. %47.5 .(p=0.049) از دانشجویان با معدل کمتر از 16 و 32% از افراد با معدل بیشتر از 16 کیفیت خواب نامطلوب داشتند (p=0.047). کیفیت خواب ارتباط واضحی با سابقه افسردگی و اضطراب، BMI و جنس دانشجویان نشان نداد.نتیجه گیری: شیوع بالای کیفیت خواب نامطلوب منجر به عملکرد کلی و تحصیلی نامطلوب در تعداد زیادی از دانشجویان پزشکی می گردد.

مقدمه: در این مطالعه تأثیر نور درخشان را بر خستگی و خواب آلودگی پرستاران بررسی کردیم. روش بررسی: 44 پرستار خانم سالم ازبین پرستاران شب کار به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند، که در مرحله اول به گروه مداخله نوردرخشان از طریق جعبه نور تابیده شد و به گروه شاهد نوری تابیده نشد. در مرحله بعد( یک ماه بعد) جای دو گروه عوض شد و این بار به گروهی که در مرحله قبل نور درخشان نداده بودیم نور دادیم و برعکس. پیامدی که پس از انجام مداخله بررسی کردیم، روند تغییرات خستگی و خواب آلودگی بودند. خستگی وخواب آلودگی طی 24 ساعت هرساعت اندازه گیری شد. یافته ها: در مورد مقیاس آنالوگ بصری خستگی، در اکثر طول دوره روند تغییرات پاسخ در دو گروه خلاف هم بود، مقدار میانگین در همه دوره زمانی در گروه مداخله و کنترل تفاوت معنی داری داشت. در مورد مقیاس خواب آلودگی کارولینسکا نیز اثر مداخله بر پاسخ در همه دوره زمانی معنی دار بود، یعنی میانگین (KSS) در گروه مداخله و کنترل تفاوت معنی داری داشت و روند تغییرات گروه کنترل و مداخله، در جهت خلاف هم بودند. نتیجه گیری: با تابش نور درخشان در پرستاران نتیجه گرفتیم که روند خستگی در ایشان نسبت به گروه کنترل، کاملا برعکس شد. حداقل خستگی در گروه مداخله در ساعت 4 صبح رخ داد که در گروه کنترل زمان حداکثری خستگی بود. در مورد خواب آلودگی کارولینسکا نیز با تابش نور روند تغییرات در گروه مداخله کاملا برعکس شد و حداقل خواب آلودگی در ساعت 4 صبح بود.

مطالعات کمی در خصوص بررسی کیفیت خواب و خواب آلودگی پرستاران و ارتباط آنان در جامعه ایرانی صورت گرفته است. این مطالعه به منظور بررسی شیوع خواب آلودگی و کیفیت خواب پرستاران جنوب شرق ایران صورت گرفته است. در این مطالعه توصیفی-تحلیلی 252 پرستار بصورت تصادفی از بیمارستان ها وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان انتخاب شدند. از دو پرسشنامه ایپورت و شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ جهت بررسی شیوع کیفیت خواب و خواب آلودگی استفاده شد. اغلب شرکت گنندگان 86.9% زن، %73.4 متاهل، همچنین بیشتر %74.2 آنان دارای مدرک لیسانس، %57.9 از آنان کمتر از 10 سال سابقه کار پرستاری داشتند و متوسط سن پاسخگویان 32.9 بود. شیوع خواب آلودگی در بین شرکت کنندگان %57.9 بود که با سابقه کار و تحصیلات ارتباط داشت. %84.5 از شرکت کنندگان کیفیت خواب ضعیف را گزارش کردند. در شاخص کیفیت خواب، بالاترین میانگین نمره متعلق به تاخیر در به خواب رفتن (1.8±0.9) و کمترین میانگین متعلق به استفاده از داروهای خواب آور بود (0.97±0.54).بهرحال اختلاف معنی داری بین کیفیت خواب و خواب آلودگی در بین شرکت کنندگان وجود نداشت. بر طبق نتایج آنالیز رگرسیون دو متغیره خطر خواب آلودگی در بین شرکت کنندگان با کیفیت خواب ضعیف 2.58 مرتبه بیشتر از کسانی بود که کیفیت خواب خوب داشتند. نتایج نشان داده که شیوع بالای کیفیت خواب ضعیف و شیوع متوسط خواب آلودگی در بین پرستاران جنوب شرق وجود داشت. پرداختن توجه بیشتر به این موضوع حیاتی است زیرا ممکن است که بر کیفیت مراقبت و سلامت پرستاران تاثیر منفی بگذارد. مطالعات بیشتر جهت بررسی عوامل احتمالی مرتبط و برنامه ریزی هایی برای کنترل این مشکل نیاز است.

مقدمه: خستگی و خواب آلودگی می تواند برهوشیاری و در نتیجه بر عملکرد شناختی رانندگان تاثیر منفی بگذارد. تصادفات رانندگی به علت خواب آلودگی در افرادی که بیش از 60 ساعت در هفته کار می کنند، یا ساعتهای کاری نامنظم داشته و یا شب کار هستند، شیوع بیشتری دارد.روش بررسی: آخرین منابع موجود و معتبرترین منابع مورد ارزیابی قرار گرفت و جنبه های متفاوت موضوع مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج: رانندگی همراه با خواب آلودگی بیش از چهار برابر، خطر تصادفات رانندگی را افزایش می دهد. خستگی باعث کاهش عملکرد در کارهایی که نیازمند هوشیاری، دستکاری و بازیابی اطلاعات ذخیره شده است، می شود. خستگی ممکن است منجر به افزایش بروز خطای انسانی و خطای انسانی ممکن است باعث حادثه شود. ابزارهای مختلفی جهت سنجش خواب آلودگی رانندگان وجود دارد که از آن جمله می توان آزمون توانایی بیدار ماندن، آزمون چندگانه خواب نهفته، آزمون هوشیاری روانی- حرکتی، مقیاس خواب آلودگی اپورث، مقیاس خواب آلودگی کارولینسکا و مقیاس خواب آلودگی استنفورد را نام برد.نتیجه گیری: توجه دقیق و با رویکرد علمی به برنامه زمان بندی کاری رانندگان حرفه ای برای پیشگیری از خواب آلودگی، خستگی و رانندگی در ساعات طولانی و متمادی و نیز بررسی بیماری های زمینه ای خواب در رانندگان، بسیار با اهمیت است.

تشخیص خواب آلودگی در موارد زیادی از جمله کاهش تصادفات جاده ای اهمیت دارد. در این مقاله، الگوریتم های جدیدی به منظور تعیین مکان مردمک ها و دایره های عنبیه، لب ها و تشخیص وضعیت باز و بسته بودن چشم ها ارائه می شود که در نهایت بر اساس آنالیز چهره (باز و بسته بودن چشم ها و دهان) میزان سطح خواب آلودگی فرد تعیین می شود. در بیشتر روش های مبتنی بر آنالیز چهره با استفاده از یک پارامتر، خواب آلودگی فرد تشخیص داده شده است. روش های معدودی وجود دارند که از چندین پارامتر برای تشخیص خواب آلودگی استفاده می کنند و آنها نیز مبتنی بر داده های آموزشی و روشنگرهای مادون قرمزند. استفاده طولانی مدت از این روشنگر ها موجب آسیب شبکیه چشم می شود. بنابراین در این مقاله از روشنگرهای مادون قرمز استفاده نخواهد شد. همچنین با ترکیب چند پارامتر خواب آلودگی و عوامل محیطی، میزان سطح خواب آلودگی با دقت بالایی بدون نیاز به داده های آموزشی و سخت افزار خاص تعیین می شود. روش پیشنهادی به منظور تشخیص خواب آلودگی شامل 4 مرحله تشخیص ناحیه چهره، تعیین معیارهای خواب آلودگی به کمک چشم ها، تعیین معیار خواب آلودگی به وسیله دهان و تشخیص میزان سطح خواب آلودگی شخص است. مراحل مختلف روش پیشنهادی با روش های پیشین در شرایط متفاوت نوری و محیطی به وسیله مجموعه داده هایIMM ، HCE، CVL و 30 فیلم گرفته شده از 15 نفر مقایسه شده اند. در نهایت نیز قابلیت تشخیص سطح خواب آلودگی به وسیله روش پیشنهادی در 15 فرد خواب آلوده به طور موفقیت آمیز ارزیابی شده است. بدین صورت که در ابتدا وضعیت باز و بسته بودن چشم ها و دهان به ترتیب 94.3% و 95.1% درست تشخیص داده شده اند. سپس میزان سطح خواب آلودگی شخص در حالت های مختلف پلک زدن عادی، پلک زدن تند، صحبت کردن عادی، خمیازه کشیدن و بسته بودن طولانی مدت چشم ها مشخص شده است. در نهایت نیز اگر میزان سطح خواب آلودگی به دست آمده از حد آستانه 95% تجاوز کند، به شخص هشدار داده می شود.